موج اعتصابات کارگری، مصر را فرا گرفته است

روزنامه­ی «گاردین»

ترجمه: ایوب رحمانی

کارگران بانک­ها و کارکنان صنعت توریسم، به کارگران نفت و گاز پیوسته­اند و دست به اعتصاب زده­اند. بعد از قیام سه هفته­ای، که موجب سرنگونی حسنی مبارک شد، این اعتصاب­ها تلاش ارتش برای باز گرداندن مصر به شرایط عادی را به چالش گرفته است. شورای عالی ارتش از مردم مصر می­خواهد، که به سر کار برگردند. این شورا در بیانیه­ی خود که از تلویزیون خوانده شد، می­گوید که این اعتصاب­ها «به امنیت ملی ضربه می­زنند». و ادامه می­دهد که: «از نظر مردم نجیب مصر، این اعتصاب­ها در شرایط حساس کنونی نتایج منفی  به بار می­آورند.»

به گزارش «رویترز»، ارتش در حال بررسی اعلام حکومت نظامی و ممنوع کردن اعتصاب است؛ اگر چه به سختی می­تواند چنین اقدامی را با توجه با قول­هایش در مورد استقرار دموکرسی و آزادی  توجیه کند.

ارتش در بیانیه­ی خود هم­چنین می­گوید، که اعتراض­های سیاسی باید خاتمه یابد. ارتش، چند صد نفر از تظاهرات کنندگانی را که در میدان تحریر قاهره باقی مانده بودند و خواهان کنار رفتن ارتش به نفع یک دولت غیر نظامی بودند، از آن جا بیرون کرد. سربازها مانع  فیلم­برداری تلویزیون­های خارجی از این صحنه شدند.

ارتش کوشش می­کند تا  آن دسته از جوانانی راکه نقش رهبری  در قیام  داشتند، متقاعد سازد که  در دموکراتیزه کردن جامعه جدی است. ارتش می­گوید، که تا دو ماه آینده، قانون اساسی را بعد از اصلاح آن به رفراندوم خواهد گذاشت. اما مشخص نیست، که چه کسانی قرار است قانون اساسی را اصلاح کنند و آن­ها تا چه حد می­گذارند که فضای سیاسی مصر باز باشد.

اما نخستین چالش در برابر رژیم نظامیان، نارضایتی و خشم فروخورده و چندین ساله­ی کارگران از افزایش قیمت­هاست. بیش از نیمی از مردم مصر با درآمد یک پوند در روز زندگی می­کنند. این بخش از مردم با افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی، مانند برنج و اسپاگتی در سال­های گذشته، به طور فزاینده به مصرف مواد غذایی  یارانه­ای  روی آورده­اند.

نظامیان حاکم بر مصر، بعد از آن که کارکنان بانک­ها نیز در روز دوشنبه اعتصاب کردند و به کارگران اعتصابی  در صنایع دولتی نفت و گاز، رانندگان آمبولانس­ها، کارگران نساجی، کارگران کارخانه­ی فولاد و کارکنان اداره­ی پست پیوستند، این روز را تعطیل عمومی اعلام کردند. اعضای  پلیس، کارکنان وزارت بهداشت و نهادهای فرهنگی نیز در اعتصاب بسر می­برند.

صدها نفر از کارگران بانک اسکندریه در بیرون شعبه­ی این بانک در مرکز قاهره تظاهرات کردند و علیه مدیران بانک شعار دادند: ارحل، ارحل (برو، برو). این همان شعاری است، که قیام کنندگان علیه مبارک می­دادند.

کارگران اعتصابی در شرکت حمل و نقل عمومی نیز به خیابان ریختند و خواستار افزایش دست­مزدها، پاداش­ها و استفاده­ی رایگان از بیمارستان­ها شدند. احمد یکی از  این کارگران است؛ او می­گوید که به عنوان راننده، هجده سال در این شرکت کار کرده است. دست­مزد او حدود شصت پوند در ماه است، که بیش از نصف آن صرف پرداخت کرایه­ی مسکن می­شود. او با نصف دیگر دست­مزدش باید هزینه­ی خانواده­ی پنچ نفری خود را تامین کند. او می­گوید: «فقط برای غذا پول باقی می­ماند. ما هفته­ای یک بار گوشت می­خوریم، آن هم نه در هر هفته. اگر یکی از بچه­ها سر و کارش به بیمارستان بیافتد، ما باید هزینه­ی بیمارستان را بپردازیم و در این صورت من و زنم غذا نخواهیم داشت.» احمد می­گوید: «این نادرست است. چرا مبارک آن همه ثروت دارد، اما ما هیچ چیز نداریم؟»

احمد می­گوید، که  بعد  از سال­ها سکوت به دلیل  ترس از پلیس مخفی رژیم مبارک، که درهمه جا حضور داشت، حالا دیگر ترسی ندارد. او می­گوید: «در گذشته ما باید حواس­مان را جمع می­کردیم، وگرنه دستگیر می­شدیم. اما حالا می­توانیم حرف­مان را بزنیم. ما چهار روز است، که در اعتصاب بسر می­بریم. ارتش نمی­تواند جلوی ما را بگیرد.»

حاتم صلاح، یکی دیگر از کارگران شرکت حمل و نقل عمومی، فیش حقوقی­اش را در هوا می­چرخاند؛ فیش نشان می­دهد، که پایه­ی دست­مزد او در ماه گذشته بیست و پنج پوند بوده و بیست و چهار پوند هم برای اضافه کاری و مزایا دریافت کرده است. او نیز باید  نصف درآمدش را برای کرایه­ی مسکن بپردازد.

صلاح به محض ورود به آپارتمانی، که با زن و دو دختر نوجوان­اش در آن جا زندگی می­کند، در یخچال را باز می­کند و می­گوید: «یخچال ما بزرگ است، اما می­بینید که خالی است. ما چی در یخچال داریم؟ کمی نان و مقداری سبزیجات، که کفاف دو روز را هم نمی­دهد. ما دو هفته است که گوشت نخورده­ایم، چون باید مقداری پول به مدرسه­ی دخترمان می­پرداختیم. اگر لباس بخریم، مجبوریم که کم­تر غذا بخوریم. بعد از بیست سال کار کردن، چرا باید ما چنین وضعی داشته باشیم؟»

مصر در رژیم مبارک، سال­ها  با بحران غذایی روبرو بود. تلاش­های دولت برای کاهش سوبسید مواد غذایی برای  تهی دستان - که هزینه­ی آن بیش از بودجه­ی بهداشت و آموزش بود-  و نیز تشویق کاشت محصولات صادراتی به جای کشت گندم، باعث شد که قیمت مواد غذایی طی چند سال گذشته افزایش یابد. افزایش قیمت­ها زمانی اتفاق افتاد، که تقاضا برای مواد غذایی سوبسید شده افزایش یافته بود. زیرا مردم توانایی کم­تری برای خرید کالاهای اساسی دیگر مانند برنج و اسپاگتی داشتند، که قیمت­شان در نتیجه­ی بالا رفتن بهای نفت و کمبود محصول، به طور شدید رشد کرده بود.

سه سال پیش، فعالین سیاسی چندین حرکت اعتراضی علیه افزایش قیمت مواد غذایی سازمان دادند  که از بعضی لحاظ، نوید دهنده­ی قیام امسال بود. در آن زمان نیز اعتصاب و اعتراض­ها بخشا از راه ایمیل، پیامک و اینترنت، سازمان­دهی شد. اما دولت توانست این حرکت­ها را با افزایش سی درصدی دست­مزد کارگران بخش دولتی، دستگیری تعدادی از سازمان دهندگان اعتراض­ها و تهدید دیگران، کنترل کند.

اما دولت جدید نظامیان، اکنون  با کارگرانی روبروست که دیگر از حاکمان نمی­ترسند.

منبع:  www.guardian.co.uk/world/2011/feb/14/egypt-army-strikes-workers