«کمونیستها عار دارند که مقاصد و نظرات خویش را پنهان سازند. آنها آشکارا اعلام میکنند که تنها از طریق واژگون ساختن همهی نظام اجتماعی موجود از راه جبر، وصول به هدفهاشان میسر است. بگذار طبقات حاکمه در مقابل انقلاب کمونیستی بر خود بلرزند، پرولتارها در این میان چیزی جز زنجیر خود را از دست نمیدهند، ولی جهانی را به دست خواهند آورد!» کارل مارکس
کار زن در سرمایهداری
مارگارت کولسون - مترجم: آ. یوسنی - اهمیت سیاسی تحلیل رابطه کار خانگی و سرمایه، توسط والی سکومب در سعی او برای نشان دادن زمینه مادی اتحاد استراتژیک مبارزه برای رهائی زنان و مبارزه برای انقلاب پرولتری نهفته است.(۱) بر خلاف کسانی که عقیده دارند خانواده فقط یک نهاد...
افول طبقهی کارگر؛ افسانه یا واقعیت
فرد وستون - ترجمهی: خسرو صادقی بروجنی - توضیح «نگاه» مقالهی پیش رو، ضمن نکات ارزندهای که در نقد بحثهای تئوریسینهای بورژوازی مبنی بر کاهش کمیت طبقهی کارگر صنعتی، افول وزن سیاسی، و در نتیجه فقدان قدرت طبقاتی آن در ایجاد تحول بُنیادین در نظم سرمایه، طرح میکند، و...
کار بیگانه شده
کارل ماركس - ترجمهی: حسن مرتضوی - ما از پیشفرضهای اقتصاد سیاسی آغاز كردیم و زبان و قوانین آن را پذیرفتیم. مالكیت خصوصی، تفكیك كار، سرمایه و زمین، تفكیك دستمزد، سود سرمایه و اجاره بهای زمین و نیز تقسیم كار، رقابت و مفهوم ارزش مبادله و غیره را پیشفرض و پایهی...
طبقهی در خود و طبقهی علیه سرمایه
ادوارد آندرو - ترجمهی: آزاده ریاحی - کارل مارکس و طبقهبندی کنندگان او چکیده: در مقالهی حاضر بحث میشود که بر خلاف باور گسترده، مارکس تمایزی بین طبقهی در خود و طبقهی برای خود قائل نشده بود، بلکه در نظر او این تمایز بین طبقه علیه سرمایه و طبقهی برای خود بود....
نان يا خون
ميلتون ملتزر - ترجمه: کیومرث پریانی - آن دورهها براى كسانى كه مىدانستند صاحب آمريكا هستند، دورههاى پر زرق و برقى بود. اما، از اين «ناهار بازار بزرگ» اينها - به قول مارك تواين - هيچ وقت چيزى نصيب كارگران نشد. كارگران بودند كه اين ثروت را از دل معادن بيرون كشيدند،...
اسنادی از فرایند تشکیل «انجمن بینالمللی کارگران»
ترجمهی: کامران نیری - مقدمهی مترجم: «انجمن بینالمللی کارگران» که به «بینالملل اول» معروف شد طی اجلاسی از کارگران و فعالان رادیکال از چند کشور اروپایی در تالار سنتمارتین شهر لندن در بیست و هشتم سپتامبر ۱۸۶۴ تشکیل شد. «بینالملل اول» ۱۲ سال دوام آورد و به عنوان...
چارتیسم (نخستین جنبش طبقهی کارگر)
جان کی والتون - ترجمه و تخلیص: امین قضایی - مقدمهی مترجم: چارتیسم اولین ظهور سیاسی و صنفی طبقهی کارگر در انگلستان صنعتی در اوایل قرن نوزدهم بود. طبقهی کارگر برای اولین خود را به عنوان یک طبقه میشناسد و از طریق نمایندگان خود و حق رای همگانی تلاش میکند در بافت...
اعتصاب ۱۳۰۸ پالایشگاه آبادان
استفانی کرونین - ترجمهی عرفان آقایی - تقدیم به دوست گرانقدری که نامش طنین آزادگی و مقاومت است: آنیشا اسداللهی - مترجم مقدمهی مترجم: در اواسط سال ۱۹۰۷ میلادی کارکنان دارسی عملیات خود را در جنوب نفتی ایران آغاز کردند. دولت انگلیس برای محافظت از این گروه یک تیم بیست...
اصل خودرهایی پرولتاریا
هال دریپر - ترجمه: سارا روستایی - مقدمه اکنون مدتی است که نقش، کمیت و ظرفیت طبقهی کارگر همچون فاعل، سوژه و آفرینندهی سوسیالیسم، مورد پرسش، تردید و چالش جدی قرار گرفته است. البته روایت و تفسیرهای جزمی از نقش پرولتاریا، شکست عملی جنبش کارگری بر اثر مسخ و کژدیسگی...
نقش و جایگاه معلم در جامعهی سرمایهداری
فرنگیس بختیاری - «هستندهگی طبقهی کارگر» در مطالب تاریخی آمده است یکی از بردهداران یونان پیشنهاد کرد به همهی بردهها لباس یکسان بپوشند. بردهدار دیگری که زیرکتر بود، مخالفت کرد و گفت اگر بردهها همه یکسان لباس بپوشند، به جمعیت خود واقف میشوند و علیه ما شورش...
«بگذار بخوابیم!»
Renaud Lambert - ترجمهی: شروین احمدی - توضیح کوتاهی از «نگاه»: اپوزیسیون بورژوایی جمهوری اسلامی در حسرت گذشتهی ارزشافزایی هنگفت سرمایهی خود به واسطهی استثمار مُشدد بردهگان مزدی در ایران، اغلب چنین مینمایاند که اگر «فتنهی ۵۷» رُخ نمیداد، سلطنت «شکوهمند» پهلوی...
معلمان؛ طبقهی کارگر یا متوسط؟
محمد دارکش - در تحلیل ساختاری، یک آموزگار مدرسهی خصوصی (کارگر مولد فکری) و یک تراشکار (کارگر مولد یدی) نباید هیچ تفاوتی به لحاظ جایگاه طبقاتی داشته باشند. همهی اینها در خدمت فرایند واحد تولید و تحقق ارزش به نفعِ طبقهی سرمایهدار مشغول به کار هستند؛ ولی آگاهی کاذب...
تکوین و گسترش جنبش کارگری در ایران
خسرو شاکری - گفتن ندارد که هر گفتاری پیرامون تکوین و گسترش نهضت کارگری ایران میباید ضرورتا از فروپاشی نظام سنتی جامعهی ایران، نظام پیشسرمایهداری عصر قاجاریه، آغاز شود. آغاز فروپاشی نظام سنتی ایران را میتوان به طور عام از اواسط دوران قاجار دانست که طی آن نفوذ...
بازسازی طبقهی کارگر جهانی
بورلی سیلور - مترجم: نرگس ایمانی - از دههی ۱۹۸۰ به بعد رویکرد غالب در علوم اجتماعی بر این فرض استوار شد که بسیجهای کارگری و طبقهبنیاد، دیگر، بقایای مربوط به گذشته هستند. وسیعا چنین استدلال شده است که «جهانی سازی» رقابت شدیدی را در میان کارگران سراسر جهان برانگیخته...
طبقهی کارگر، انقلاب اجتماعی و «منشور حداقلی»!
بهروز، المیرا، عباس م.، مریم سبحانی، ناصر مرادی - در ۴۴مین سالگرد انقلاب بهمن ۵۷، سندی با عنوان «منشور مطالباتی حداقلی تشکلهای صنفی و مدنی ایران»، با بیست امضای مشترک، منتشر شد. طبیعی است که انتشار این منشور، در فضای سیاسی مُلتهب این روزهای جامعه و در متن جنبش...
سهم زنان در بازار کار ایران
فرزانه راجی - خاستگاه عمدهی ستم، نابرابری و خشونتی که تمامی زنان تحمل میکنند، ناشی از دو نظام و ساختار است: سرمایهداری و مردسالاری که توسط سلسله مراتب قدرت، انواع و اقسام مذاهب، ایدئولوژیهای زنستیزانه و قوانین محدود کننده حمایت میشوند. در عین حال و با توجه به...
ساکا: سازمان انقلابی خودسامانده کارگران ایران
پیمان وهابزاده - برگردان: محمد صفوی - پیشگفتار سازمان انقلابی کارگران ایران (ساکا)، تجربهای دیرپا از جنبش خودگردان کارگری است که با کوشش کارگران چپ و کمونیست در ایران شکل گرفت. تلاش و سنت درازمدت مبارزهی مستقل آن، اما، از جانب نیروهای چپ نادیده گرفته شده است....
جامعهی بينالمللى کارگران
ویلهلم آیشهف - ترجمهی: فرهاد بشارت - مقدمهی مترجم: نوشتهاى که تحت عنوان «جامعهی بينالمللىکارگران، تاسيس، تشکيلات، فعاليت سياسى و اجتماعى و رشد آن» مطالعه خواهيد کرد، نوشتهی ويلهلم آيشهف کمونيست آلمانى است که خود عضو بينالملل اول بود. جامعهی بينلمللى کارگران...
طبقهی کارگر و چهل سال مبارزه علیه بربریت اسلامی سرمایه!
بیژن هدایت - چهل سال از حاکمیت پلشت جمهوری اسلامی سرمایه در ایران میگذرد؛ چهل سال توحش بردگی مزدی و استثمار مشدد طبقهی کارگر، چهل سال انباشت فوق تصور سرمایه به بهای فقر و فلاکت و بی حقوقی دهشتبار تودهی کارگر، چهل سال استبداد و اختناق خونین، چهل سال به خون کشیدن هر...
ملاحظاتی دربارهی تاریخ انترناسیونال اول
مارچلو موستو - ترجمهی: رامین جوان - روز بیست و هشتم سپتامبر ۱۸۶۴، «سالن سنت مارتین»، در قلب لندن، انباشته از جمعیت بود. دو هزار کارگر در همایش حضور داشتند. مراسم به دعوت رهبران اتحادیههای کارگری انگلیس و گروه کوچکی از کارگران کشورهای اروپایی برپا شده...
شوراهای کارگری در اروپا، یک قرن تجربه
دونی گلوکاشتاین - ترجمهی: حسن مرتضوی - رُخدادهای اخیر، «اجتنابناپذیری» سرمایهداری و خنثی بودن دولت را که در بوق و کرنا دمیده میشوند، زیر سئوال برده است. بحران اعتباری سال ۲۰۰۸ و نیز بحران عمیق اقتصادی از پی آن، خوشبینی متفرعنانهی طرفداران نیروهای بازار را...
پیام آغاز به کار جامعهی بینالمللی کارگران – انترناسیونال اول
کارل مارکس - مترجم: فرهاد بشارت - کارگران! این واقعیتی عیان است که فقر و فلاکت طبقهی کارگر از ١٨٤٨ تا ١٨٦٤ کمتر نشده است، و تازه این دوره دورهای است که به لحاظ توسعه صنایع و رشد تجارت همتا ندارد. در ١٨٥٠، یک ارگان میانهروی بورژوازی انگلیس، با اطلاعاتی بیش از سایر...
تجارب عملی و پرولتری من!
ستاره - روزی نیست که شاهد گرانی، بیکاری، فقر روزافزون، گرسنگی و بی خانمانی، سیل و طغیانها و آتش سوزیها و نابودی تدریجی زمین، جنگهای منطقهای، نسلکُشی از یک طرف و از طرف دیگر اعتراضات وسیع کارگران و معلمان و بازنشستگان و پرستارها و زحمتکشان شهری و روستایی و زنان...
کارگران از نفس افتادند
کامیار فکور - تاثیر آلودگیهای پتروشیمیها و پالایشگاههای نفت و گاز بر زندگی مردم عسلویه از شیرینو تا نخل تقی، عسلویه، بیدخون و کنگان به فاصلهی حدود ۱۰۰ کیلومتر، کوههایی قد برافراشته که اجازهی گذر آلودگیهای پتروشیمیها و پالایشگاههای نفت و گاز را از این مناطق...
مبارزه با آزار جنسی، ضرورت جنبشی طبقهی کارگر است!
الکس پرس - لیندا گوردون در مقالهای دربارهی آزار جنسی - که ابتدا در شمارهی ویژهی نشریهی «رادیکال آمریکا» در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و اخیرا در مجلهی «ویوپوینت» منتشر شده است- توضیح میدهد که چرا آزار جنسی سدی در برابر همبستگی و اتحاد طبقهی کارگر و مانعی برای اتحاد...
آیا کارگران میتوانند پساندار، صرفهجویی و قناعت کنند؟
کارل مارکس - ترجمهی: باقر پرهام و احمد تدین - مبادله بین کارگر و سرمایهدار یک مبادلهی ساده است، که هر طرف در آن معادلی را به دست میآورد: یکی پول و دیگری کالا. و قیمت این کالا دقیقا برابر پول پرداخت شده در ازای آن است. سرمایهدار از این مبادلهی ساده یك ارزش مصرفی...
آنان صاحبان حقیقی این جامعهاند، چون خود ما!
بیژن هدایت - شوربختی و مصایب کارگران افغانستانی در ایران، تحت حاکمیت وحوش جمهوری اسلامی سرمایه، پایان ندارد. هر روز اتفاقی است، رنج و شکنجی است، که چون بختکی سهمگین بر سر این پارههای تن طبقهی کارگر در ایران آوار میشود. پردهی اول: «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی»...
كارگر و طبقهى كارگر در ديدگاههاى طبقاتى متفاوت
ناصر پايدار - چپ دموكراسىطلب، سوسيال بورژوايى و غيركارگرى ايران در كارزار بقاى محفلـى خود بر پايدارى سنت آويزش به لگاريتم «انقلاب و ضد انقلاب» يا طول و عرض عمق اعتقاد به ارتجاعى خواندن و نخواندن اين و آن گرايش اجتماعى اصرار دارد. دنياى گفتوگوى اصول، ملاكها و...
کارگران زن فلسطینی در شهرکهای اسرائیلی، حقوق پایمال شده
منار رسیم یونس - ترجمه: زهرا ساروخانی* - این جملات مکررا از زبان کارگزاران عرب که برای کارفرماهای اسرائیلی کار میکنند شنیده میشود: «امروز آخرین روز کاری شماست.» کارگران زن به خاطر شرایط سخت کاری در ابتدا از این خبر خوشحال میشوند، اما بلافاصله این سئوال را از خود...
لغو بیدرنگ کار کودک، یک ضرورت از منظر سوسیالیسم!
سوسن بهار - بیش از دو دهه از در شیپور دمیدنهای شادمانهی جهان سرمایهداری و بشارت نامیمون نظم نوین جهانی میگذرد، مدینهی فاضله گلوبالیسم و قیل و قالهای نئولیبرالیستی به زوزه کشیدنهای خفیف و گاه و بیگاه در توجیه شکست پروژهی نظم نوین جهانی تبدیل میشود و...
جنبش کارگرى و سنديکاى وابسته
فرشيد فريدونى - تاريخچه و تجربيات جنبش کارگرى در ايران (١٣٢٠ تا ١٣٢٧) ايران با وجود هشت سال جنگ و ٢٣ سال مانعتراشى و ندانمکارى اسلاميون براى طراحى و اعمال سياست توسعهى اقتصادى بعد از اسرائيل صنعتىترين کشور خاورميانه است. با وجودى که جنبش کارگرى در نظام...
طرحهایی دربارهی کار کودکان
کارل مارکس - برگردان: سوسن بهار - از زمانی که مارکس این متن را نوشته است، بیش از دو قرن میگذرد و با تاسف و شرمساری از انسان این هزاره بودن، باید بگویم اگر در آن زمان مارکس در زمینهی کار کودکان از سن نُه سالگی به بالا حرف میزند. در دنیای واویلای امروز، این سن...
نظام مزدى
فردريش انگلس - برگردان: فرهاد نيكو - در مقالهى قبل، به بررسى شعار قديمى «روز مزد عادلانه در برابر روز كار عادلانه» پرداختيم. آن جا به اين نتيجه رسيديم، كه تحت شرايط اجتماعى كنونى، عادلانهترين روز مزد، الزاما معنايى جز ناعادلانهترين تقسيم توليد كارگران ندارد....
خودبخودی و رهبری آگاهانه
آنتونیو گرامشی - عبارت «خود بخودی» را میتوان به اشکال گوناگونی تعریف کرد، زیرا این پدیده که از آن سخن در ميانست جهات مختلفی را داراست. باید خاطر نشان ساخت که در تاریخ، خودبخودی «صرف» یا خالص وجود ندارد: وگرنه با مکانيکی بودن «صرف» تطبيق مییابد. در «خود بخودی»ترین...
بازخوانی یک تجربهی تاریخی
بهرام رحمانی - «دیسک» (کنفدراسیون اتحادیههای کارگری انقلابی ترکیه) در متن مبارزات کارگران در ایران در سالهای اخیر، و به ویژه مبارزات طولانی کارگران هفتتپه، مسالهی تشکل کارگری، نوع و چگونگی آن، یک بار دیگر مورد توجه قرار گرفته و باعث بحثهای فراوانی شده است....
خشونت کلامی علیه زنان کارگر
پریسا کاکایی - وقتی صحبت از زنان کارگر به میان میآید، بیشتر، بحثهایی چون تفاوت میزان کار و دستمزد زنان کارگر نسبت به مردان به ذهن خطور میکند و خشونتی که گاه مانند خشونتهای خانوادگی در پشت درهای بسته اتفاق میافتد و نه هیچ ناظری شاهد آن است و نه هیچ دادگاهی...
جنبش شورایی و گفتمان دولت گذار
ناصر پایدار - بحث را با توضیح کوتاهی پیرامون شوراهای ضد سرمایهداری و تفاوت بنیادی آنها با آن چه دیگران شورا مینامند، شروع کنیم. شوراها برای ما، جنبش متشکل آحاد تودههای کارگر علیه موجودیت سرمایهداری و علیه کل اشکال ستم، بی حقوقی، تجاوز و تعرضی است که سرمایه...
مفهوم واقعی «طبقهی کارگر»
خسرو صادقی بروجنی - بورژوازی هالهی مقدس تمام پیشههایی را که تا آن هنگام گرامی شمرده میشد و با هراسی توام با وقار به آنها مینگریستند، دریده است. پزشک، وکیل، کشیش، شاعر و دانشمند را کارگر مزدبگیر خود ساخته است.»(۱) این تعبیری است که مارکس و انگلس بیش از صد و پنجاه...
زنان کارگر و مبارزه برای نظارت شورایی کارگری
اُدری وایز - برگردان: خسرو شاکری - توضیح مترجم: این مقاله كه از انگلیسی به فارسی در آمده، چند سال پیش توسط خانم اُدری وایز Audrey Wise- از فعالین جنبش سندیكایی مترقی انگلستان- نوشته شده و از طرف "موسسهی نظارت كارگری" آن كشور انتشار یافته است. دربارهی نویسنده همین...
تریدیونیونیسم
آنتون پانه کوک - مترجم: مهران امیری - طبقهی کارگر چگونه باید با سرمایهداری مبارزه کند، تا پیروز شود؟ این مهمترین سئوالی است که امروزه در برابر هر کارگری قرار دارد. برای تسخیر قدرت و شکست دشمن، از چه تاکتیکهایی و از چه ابزار موثری برای پیکار میتوانند استفاده...
اعتصابات کارگری در انگلیس
«اکونومیست» - برگردان: محبوبه مشکین - برخورد دولت کارگری آقای "کالاهان با اتحادیهها"، در این هفته، بالقوه مخربتر از تقابل آقای"Heath" با اتحادیههای معدنچیان در سال ۱۹۷۴ که منجر به کنارهگیری او از قدرت شد، میباشد. هنوز خطر اعتصابات سراسری رانندگان حامل سوخت...
دوبی بر دوش كارگران جنوب شرقی آسیا ساخته شد
مایك دیویس - برگردان: بابك پاكزاد - دوبی همراه با دیگر همسایگانش در امارات، در زمینهی سلب امتیاز و حقوق از نیروی كار الگو و نمونه محسوب میشوند. در كشوری كه در سال ۱۹۶۳ بردهداری الغا شد، اتحادیههای كارگری و بخش اعظم اعتصابها غیرقانونی بوده و فعالان كارگری مورد...
جهانی کردن، کار خانگی و بهره کشی طبقاتی از زنان
احمد سیف - عمدهی بحثهایی که بر سر مقولهی جهانی کردن میشود، از دیدگاههای متفاوت بر روی نقش و موقعیت سرمایه و قدرت گرفتن شرکتهای فراملیتی تمرکز کرده است. گروهی بر این باورند که این تغییرات، نوید دهندهی آیندهای روشنتر از حال است و گروهی هم چون صاحب این...
سخنرانی در اول مه
النور مارکس - ما به این جا نیامدهایم تا کار احزاب سیاسی را انجام دهیم، بلکه آمدهایم تا از امر کارگر به شیوهی خودش دفاع کنیم و خواهان تحقق حقوقش گردیم. من زمانی را به یاد میآورم که به همین هایدپارک آمدیم و خواهان تصویب لایحهی هشت ساعت کار شدیم. در آن زمان ما به...
کابوس بیکاری، رویای داشتن کار
محمد شلیله - به گزارش سازمان بینالمللی کار*(۱)، در پی بحران مالی سال ۲۰۰۸، ۲۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بر جمعیت بیکار جهان افزوده شده و به ۱۹۷ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۲ رسیده است. ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر آنها در سال ۲۰۱۲ به جمع بیکاران جهان پیوستهاند؛...
دیوانسالاری و اصلاحطلبی در اتحادیههای كارگری
کریس هارمن - ترجمه: مزدک دانشور - اصلاحطلبی فقط در درون احزاب سیاسی متجلی نمیشود، بلكه اتحادیههای كارگری نیز در وادی اصلاحطلبی متوقف میشوند. تمامی ساختار جامعهی سرمایهداری از كار انسانها شکل گرفته است و هر چیزی كه سیر فراهم آمدن كالاها را در کارگاهها به چالش...
لغو بیدرنگ کار کودک، یک ضرورت از منظر سوسیالیسم!
سوسن بهار - بیش از دو دهه از در شیپور دمیدنهای شادمانهی جهان سرمایهداری و بشارت نامیمون نظم نوین جهانی میگذرد، مدینهی فاضلهی گلوبالیسم و قیل و قالهای نئولیبرالیستی به زوزه کشیدنهای خفیف و گاه و بی گاه در توجیه شکست پروژهی نظم نوین جهانی تبدیل میشود...
پروژهی توسعهی مشاغل خانگی
محسن شرقی - طرح توسعهی مشاغل خانگی در برگیرندهی یک سلسله سیاستگذاری کلان اقتصادی است که به بیانِ خود وزیر کار دولت دهم، آقای شیخ الاسلامی، نیز اساسیترین طرح وزارت کار به شمار میرود. مشاغل خانگی به طور مشخص و در قانونِ ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی بدین...
بى اعتنايى به سياست
كارل ماركس - برگردان: سهراب شباهنگ - طبقهى كارگر نبايد خود را در حزب سياسى متشكل كند، نبايد در هيچ شرايطى به عملى سياسى دست بزند، زيرا مبارزه با دولت به معنى به رسميت شناختن آن است و اين بر خلاف اصول ابدى است! كارگران نبايد اعتصاب كنند؛ زيرا تلاش براى افزايش...
صنعت نفت، برآمدن «کارگر» در ایران
تورج اتابکی - در ساعات اولیهی یک روز بهاری، ۲۶ مه ۱۹۰۸، بعد از ماهها اکتشاف و جستوجو در جنوب غرب ایران، بالاخره یکی از چاههای حفر شده در دامنهی کوه زاگرس در حوزهی تخت سلیمان، که در حوالی ویرانههای یک معبد اشکانی قرار داشت، به نفت رسید. تاسیسات گستردهی...
نان از میان «طلای کثیف»!
میترا زارعی - سه نفری با تردید وارد ساندویچفروشی میشوند. سراپا آغشته به دوده و رنگ و گریس و هر چیز دیگر. بین چهارده تا هفده سال سن دارند. اسکناس مچاله شده در دستان یکی از آنها، کفاف سه عدد ساندویچ را نمیدهد و مغازه را ترک میکنند. مغازهدار مهربان به سرعت در...
گفتوگو با یک کارگر اعتصابی در عسلویه
اتحاد بینالمللی - آنچه در ذیل میخوانید متن گفتوگوی یکی از فعالین «اتحاد بینالمللی» با یک کارگر اعتصابی شاغل در شرکت پیمانی در منطقه عسلویه است. گفتوگو از طریق تماس تلفنی انجام گرفت و ضبط شد. سپس متن نوشتاری آن تهیه و برای ملاحظه و احتمالا اصلاح و تغییر برای...
حقايق سادهی سوسياليستی
پُل لافارگ - «حقایق سادهی سوسياليستی»، اثر کوتاه و درخشان پل لافارگ، که در سپتامبر سال ١٩٠٣ در نشریهی «سوسياليست» منتشر شد، رابطهی کار و سرمایه، کارگر و سرمایهدار، را با زبانی ساده و روشن در قالب گفتوگوی یک کارگر و یک سوسیالیست توضیح میدهد و چگونگی سودآوری...
ماجرای جو هیل
فرشته مولوی - ماه مه، این اردیبهشت همیشه و هر جا زیبا، که کارگران جهان روزی از روزهای بهشتیاش را به نام خود کردهاند، مرا به یاد جو هیل میاندازد. بعد جو هیل مرا به یاد همهی آنهایی میاندازد که بهجا یا بیجا در راه آرمانشان سر به باد دادهاند و افسانه و اسطوره...
طبقهی کارگر و تشکل فراگیر طبقاتی کارگران!
گفتوگوى «نگاه» با محمد شمس - بخش اول: «نگاه»: در آغاز اين گفتوگو، بى مناسبت نيست كمى از خودتان بگوييد. در چه سالى و در كجا به دنيا آمديد؟ از چه زمانى كار را شروع كرديد؟ و در چه رشتههايى كار كرديد؟ محمد شمس: در ۲۵ بهمن ۱۳۲۷ در يكى از محلات جنوب تهران به نام...
تاریخچهی اول ماه مه
رُزا لوکزامبورگ - ايدهی شادىبخش استفاده از جشن و تعطيلى به عنوان ابزارى براى به کرسى نشاندن خواست هشت ساعت کار در روز اولين بار در استراليا متولد شد. در سال ١٨٥٦ کارگران تصميم گرفتند به عنوان سمبل هشت ساعت کار در روز، در يک روز معين کار را تعطيل کنند، دور هم جمع...
جنبش سنديكايى اسپانيا و كميسيونهاى كارگرى
كاماچو - مترجم: هدايت مهربان - يادداشتهاى زندان - جنبش سنديكايى اسپانيا و كميسيونهاى كارگرى پيش درآمد: انتشار”نوشتههاى زندان” به زبان Ebro، به مقدمهى كوتاهى در مورد چگونگى و علت اين “سخنرانىها” نياز دارد. در مارس ۱۹۶۷ زندانيان سياسى زندان كارابانچل...
تاريخچهى حزب عدالت
جعفر پيشهورى - حزبى كه مىخواهم تاريخچهى مختصر آن را به نظر خوانندگان «آژير» تقديم كنم، غير از حزب عدالت امروزى است. از قرارى كه اساسنامهى حزب عدالت امروزى نشان مىدهد، اين دو حزب با هم هيچ گونه وجه مشتركى ندارند و تصور هم نمىرود كه رهبران اين يكى خواسته باشند خود...
مكاتيب وارده: وضعيت كارگران
«ستاره سرخ» - از آبادان: مسجد سليمان داراى معادن نفت عمده است، كه نفت استخراج شده با لولههاى بزرگ كه با قوه برق كار مىكند از طريق ذيل: مسجد سليمان، كوه امام رضا، مقام عصبه، ملا ثانى، وس، اهواز، كوت عبدالله، دارخوين، مارد، به آبادان حمل و در آن جا تصفيه و با كشتى...
جنبش سنديكايى در ايران
آ. سلطان زاده - در كشورهاى عقب افتادهاى چون ايران كه در آن فئوداليسم هنوز ريشهكن نگشته است، در كشورى كه قشر ارتجاعى مالكين ارضى به حمايت روحانيون نادان سيادت مىكنند، در كشورى كه سرمايهدار و رباخوار درنده بر اعماق مناسبات اقتصادى سايه افكنده است، در چنين كشورى...
يادداشتى چند از تاريخ پر افتخار سازمان كارگران
جعفر پيشهورى - من از سازمانهاى صنفى پيشهوران زحمتكش كه از قديم در شهرهاى ايران وجود داشته است، نمىخواهم بحث كنم. اينها اگر چه در اين اواخر اتحاديههاى كارگرى ناميده مىشدند، ولى در حقيقت اتحاديهى كارگرى به معناى امروزى نبوده، جنبهى حرفه و صنفى داشتند. استادان...
كار كودكان، پنهانىترين راز دنيا
ترجمه و تنظيم: سوسن بهار - آن چه در زير مىخوانيد، بخشى از يك گزارش تحقيقى است كه «كمپين بينالمللى عليه كار كودكان» وابسته به «كنفدراسيون بينالمللى اتحاديههاى آزاد»، ICFTU، در رابطه با كار كودكان در برخى از كشورهاى جهان تهيه كرده است. هندوستان يك چهارم كودكان...
سازمانهاى زنان در جنبش کارگری
هريِت كلی هيلز[١]، - برگردان: سهراب - زنان طبقهی کارگر در کشورهاى صنعتی تقريبا هم زمان با مردان طبقه کارگر، شروع به سازماندهی خودشان کردند، اگر چه در مقياسی کوچکتر. همانند سازمانهاى مردان، سازمانهاى زنان هم بعد از انقلاب روسيه گرفتار انشعاب و چنددستگی شدند. از آن...
بردگى مشدد كارگر: رمز موفقيت «مديريت ژاپنى»
بيژن هدايت - آرزوى ديرينهى ژاپن از آغاز مرحلهى رستاخيز «ميجى»، آغاز مرحلهى سرمايهدارى در سال ۱۸۶۸، رسيدن به سطح كشورهاى پيشرفته و ثروتمند جهان بود. اين آرزو دير زمانى است كه برآورده شده و ژاپن بر مسند يكى از بزرگترين قدرتهاى اقتصادى جهان معاصر تكيه زده است....
مرگ هنگام كار
ايگناسيو رامونت - به دنبال سكوت عامدانهى رسانههاى بزرگ، افكار عمومى جهان اخيرا با بى تفاوتى از كنار سندى اساسى گذشت: گزارش(۱) سازمان بينالمللى كار در افشاى اين واقعيت كه همه ساله بالغ بر ۲۷۰ ميليون كارگر و كارمند در جهان قربانى سوانح ناشى از كار شده و ۱۶۰ ميليون...
ممنوعيت كار كودك، بذر فرداى سوسياليسم است!
سوسن بهار - پذيرفتن اين مساله كه در دنياى مدرن و پيشرفته و در عصر انفورماتيك، زمانى كه ماشين در بسيارى از عرصههاى كار به جاى انسان نشسته است - و اگر جامعه بر اساس نظمى ديگر بنا نهاده شده بود، انسان در مقياس وسيعى از صرف نيروى خويش، به صرف تلاش معاش و يا كار...
اتحاديههاى گارگرى
محمدرضا سوداگر - همكارى و مبارزهى كارگران براى دفاع از حقوق مشترك از همان بدو پيدايش نخستين كارگاه هاى صنعتى شروع شد و تحت تاثير جو سياسى حاكم، دوره هاى رونق و ركود را از سر گذراند. گوهر اين مبارزات را كوشش كارگران براى به دست آوردن حداقل دست مزد و فروش مناسبتر...
اول ماه مه: نمايش «قدرت عظيم اتحاد كارگران»
بيژن هدايت - در اول ماه مه سال ۱۸۸۶، كارگران شيكاگو دست به دست هم دادند و متحد و همبسته به خيابان آمدند، تا به سرمايه اعلام كنند كه خواهان «روز كار هشت ساعته» و «حق تشكل كارگرى» هستند. پليس، تظاهرات گستردهى كارگران شيكاگو را به خاك و خون كشيد و تعدادى از رهبران...
با بچههاى «گلوبال مارش»
سوسن بهار - در سوم ماه مه ۱۹۹۸، تعدادى از كودكان كارگر كه از نهم ژانويه همان سال يك راه پيمايى جهانى (Global Marsh) بر عليه كار بردگى كودكان را از هندوستان و پاكستان آغاز كرده بودند، در مسير راه پيمايى اعتراضى خود به مقصد كنفرانس ساليانه «سازمان جهانى كار» در ژنو، كه...
كاروشى او را كشت
بيژن هدايت - چندى پيش وقتى دولت ژاپن دو روز تعطيلى در هفته را پذيرفت، مخالفان سر و صدا راه انداختند كه اين يعنى تنبلى و شكست ژاپن در رقابتهاى جهانى. موافقان دو روز تعطيلى اما، علاوه بر استدلالهاى انسانى و روانى، دلايلى نيز از جهت اقتصادى داشتند و آن پرداخت...
گفتمان غالب جنسیتی در بازار کار پس از انقلاب ۱۳۵۷
بیدارزنی - یکی از عمدهترین درخواستهای جنبش زنان ایران که از قرن ۱۹ به بعد شکل گرفت، تقاضا برای مشارکت در بازار کار ایران بود. بعد از انقلاب مشروطه، جنبش زنان با تاسیس سازمانها و انتشار مجلات گوناگون، حقوق و آزادی زنان را به صورت جدی دنبال کرد و عمدهترین...
جنبش کارگری و شوراهای ضد سرمایهداری
ناصر پایدار - شوراسازی در جنبش کارگری جهانی پیشینهای به طول تمامی تاریخ این جنبش دارد. به بازکاوی گذشتههای دور نیاز نیست. از کمون پاریس آغاز کنیم. احزاب طیف رفرمیسم چپ، درس های پر عظمت « کمون» را تحریف کردهاند و تجارب این رویداد سترگ تاریخی را ابزار حفر گمراهه،...
ملاحظاتی دربارهی تاریخنگاری طبقهی کارگر ایران
آصف بیات - مترجم: م. آرمان - تاریخ طبقهی کارگر ایران، به معنای واقعی وجود ندارد. نه یک تاریخ کامل زندگی طبقهی کارگر در سطح ملی وجود دارد و نه تاریخی که شرح یک دورهی کوتاه از زندگی آن در یک ناحیهی معین باشد. نوشتههایی که از تاریخ کارگری موجود است، عمدتا تشریح...
طبقهى كارگر شهرى
يرواند آبراهاميان - «حزب توده» مثل كوه يخى بود كه سازمان حزبى، نوك آشكار آن و جنبش بسيار عظيمتر كارگرى، پيكرهى نهايى آن محسوب مىشد. جنبش كارگرى، بلافاصله پس از سقوط رضا شاه به وجود آمد. در بعضى نواحى، از جمله در معادن زعال سنگ شمشك، نزديك تهران و كارخانجات...
اعتصابات به تنهایی به آزادی نمیانجامند!
هیزل کرافت - مدام به ما میگویند جنبش طبقهی کارگر بریتانیا از مارکسیسم و تغییر انقلابی بیگانه است. زندگی الهنُر مارکس این افسانه را درهم میشکند. الهنُر، دختر مارکس، یک سوسیالیست و مدافع خستگیناپذیر آزادی زنان بود و در طول زندگانیاش در راه تغییر انقلابی جامعه...
جنبش لغو کار مزدی: هم استراتژی، هم تاکتیک!
ناصر پایدار - تاثیرپذیری عمیق از اقتصاد سیاسی بورژوازی در تبیین شیوهی تولید سرمایهداری و آویختن نابحق این تبیین به آموزشهای مارکس در میان محافل و جریانات چپ بینالمللی قدمتی بسیار طولانی و وسعتی کاملا جهانشمول دارد. تشریح مناسبات کاپیتالیستی با راهبردها و...
دو سال سرخ در ايتاليا
آذر ماجدى - جنبش شورایى تورين سالهاى ١٩١٩ و ١٩٢٠ به دو سال سرخ در ايتاليا معروف شده است. بحران عميق اقتصادى، بعد از جنگ جهانى اول، سطح بالاى تشکل و آگاهى طبقهی کارگر و تاثير عظيم انقلاب اکتبر بر جنبش کارگرى در سراسر اروپا، موجد تلاطمات و مبارزات عظيم کارگرى شده بود....
ودكا، كلیسا و سینما
لئون تروتسکی - برگردان: امین قضایی - دو واقعیت بزرگ نقش جدیدی بر زندگی طبقهی كارگر حك نموده است. اولی ظهور هشت ساعت كار در روز؛ دومی، ممنوعیت فروش ودكا. نابودی انحصار ودكا، كه جنگ مسبب آن بود، انقلاب را به جلو انداخت. جنگ خواستار چنان ابزار عظیمی بود كه تزاریسم را...
جنبش کارگری بریتانیا در ابتدای قرن بیستم: ملیسازی و یا کنترل کارگری؟
پاتریک لو تِرِاوندا - اصطلاح کنترل کارگری بعضا در فرهنگ سیاسی بریتانیا مبهم است، چرا که هم میتواند به معنای کنترل کارگری باشد و هم به معنای آنچه خودگردانی [autogestion] مینامیم و از کنترل صرف فراتر میرود. در واقع، در زبان انگلیسی، بافت و زمینهی تاریخی بوده که...
وضعيت مادى طبقهى كارگر ايران
عبدولايف - تلخيص: فرهاد كشاورز گيلانى - براى درك وضعيت مادى و حقوقى طبقهى كارگر ايران، مطالعهى شرايط استخدام نيروى كار در اين كشور اهميت بسيار دارد. فقدان آمار و مطالعات لازم در اين مورد، مانع بررسى همه جانبهى اين مساله مىشود. ليكن وجود برخى اطلاعات مستند، به ما...
دیدگاه مارکس دربارهی رابطهی اتحادیههای کارگری و حزب سیاسی طبقهی کارگر
محسن حکیمی - در کنگرهی آیزناخ در اوت ۱۸۶۹، گروهی از فعالان کارگری آلمانی، که سال پیش از جناح لاسالی «انجمن عمومی کارگران آلمان» (به رهبری شوایتسر) جدا شده بودند، به اتفاق جریان لیبکنشت- بِبِل، که پیشتر «حزب مردم» را تشکیل داده بودند، گرد هم آمدند و «حزب کارگران...
نمونهای از اشغال کارخانه و مديريت کارگری
فليسيتاس ترويه و بهرام قديمی - مصاحبه با يوری فرناندِز از رهبران کارگران لباس دوزی بروکمن (آرژانتين) يادداشت: نوليبراليسم و تسليم در برابر آن حکم قضا و قدر نيست. میتوان در برابر آن مقاومت کرد و دستکم در مواردی از پيشروی آن جلوگيری نمود، يا آن را به عقبنشينیهايی...
به نام ما، به کام دیگران!
دُمیتیلا باریوس دوچونگارا - مترجم: احمد شاملو - ع. پاشایی - من در هفتم مه ۱۹۳۷ در سیگلو ۲۰ به دنیا آمدم. سه ساله که بودم به پولاکایو رفتیم و دیگر تا بیست سالگی همان جا ماندم. از انصاف به دور است که سرگذشت خودم را بگویم و از آن دهکده که بسیار بهاش مدیونام،...
دربارهى صنعتنفت و مبارزات كاركنان آن
جمشيد كارگر - هم زمان با آغاز جنبش اعتراضى مردم ايران، زمزمههاى مخالفت در صنعتنفت در اوايل سال ۵۷ شروع شد. عناصر چپ و پيش روى شاغل در شركت نفت، جهت سازماندهى حركات اعتراضى آتى كاركنان، اقدام به تشكيل جلسات مخفى نمودند. نطفههاى اصلى كه به تدريج رهبرى اعتصابات...
فرقه چیست و فرقهگرایی كدام است؟
حسن وارش - فرقهگرایی مانع جدی در مسیر تشكلیابی و رهایی طبقهی كارگر میباشد و مبارزه با آن از اهمیت ویژه برخوردار است. از این جهت اهمیت دارد كه ابعاد و ماهیت فرقهگرایی روشن شود تا معلوم شود مرز بین سوسیالیسم ماركسی و فرقهگرایی چیست. نوشتهی حاضر تلاش بسیار كوچكی...
پروژهی توسعهی مشاغل خانگی
محسن شرقی - طرح توسعهی مشاغل خانگی در برگیرندهی یک سلسله سیاستگذاری کلان اقتصادی است که به بیانِ خود وزیر کار دولت دهم، آقای شیخ الاسلامی، نیز اساسیترین طرح وزارت کار به شمار میرود. مشاغل خانگی به طور مشخص و در قانونِ ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی بدین...
اینجا عسلویه است: ته جهنم! اینجا لبخندی بر لب نمیبینی!
افشین كوشا - لطفا خودت را معرفی كن؟ - من یك كارگرم كه سالها در شركتهای پیمانكاری در نقاط مختلف ایران كار كردهام و چند سالی است كه در منطقهی عسلویه مشغول به كار هستم. ممكن است قدری در مورد پروژهی عسلویه توضیحاتی بدهی؟ - طرح عسلویه مربوط به بهرهبرداری از حوزهی...
از “اسپارتاکوس” تا “اقبال مسيح”
سوسن بهار - تصور مىشود که بشريت مدتهاست بردهدارى را پشت سر گذاشته، اسپارتاکوس، افسانه و بردگى، مقولهاى کهن است. اما با اندک تعمقى که نياز به چشم الکترونيک هم ندارد، مىتوان موهنترين، تراژيکترين و شرمآورترين نوع بردهدارى، "استثمار کودکان" و "بردگى...
«خودگردانی» در آرژانتین
مایکل آلبرت - ترجمه: مریم خراسانی - در ماه اکتبر ، هفتهای را در بوئنوس آیرس گذراندم، آموزشی در آرژانتین دربارهی جنبش کارگران آرژانتین در جهت پس گرفتن کارخانهها. طی دورهی جهانی سازی شرکتی اخیر که سبب ورشکستگیهای اقتصادی در آرژانتین شد، در زمانی که مراکز...
از تجارب جنبش کارگری دیگر کشورها بیاموزیم!
نسرین ابراهیمی - مراکز کارگری، حلقهی مهمی در سازمانیابی کارگران در ایالات متحده، امروزه میلیونها کارگر وجود دارند که بسیاری از آنها مهاجر و رنگین پوستاند و در بازار کار شهرهای بزرگ و کوچک در حال کار کردن هستند. آنها تکیهگاه اصلی اقتصاد در بخشهای خدمات،...
برگى از تاريخ جنبش كارگرى ايران
رامين عبدالهى - با آغاز دههى پنجاه در ايران، جنبش اعتصابى كارگران رو به اوج نهاد و صدها هزار كارگر در تمامى كارگاهها و كارخانههاى كشور به دفعات براى احقاق حقوق اوليهى اقتصادى و رفاهى خود دست به اعتصاب زدند. جنبش اعتصابى كارگران در مراكز كار و توليد، هم راه با...
بنگلادش، جولانگاه جنایتکاران در صنعت پوشاک
اولیور کایرن - برج شیشهای و نورانیای، که از صدها متر دورتر دیده میشود، در کنارهی دریاچهی هاتیرج هیل قد برافراشته است و نمایی است از محلهی سیتی در لندن که در مرکز حلبی آبادی وسیع کاشته شده است. این جا، پایگاه «اتحادیهی تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک...